CHRZEŚCIJAŃSKA EDUKACJA W GALICJI PRZEZ PRYZMAT DZIAŁALNOŚCI TEODORA ZÖCLERA

Abstrakt

W artykule przedstawiono postać Teodora Zöcklera (1867-1949) jako organizatora i pedagoga szkolnictwa protestanckiego w Galicji pod koniec XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Celem badań jest historyczno-pedagogiczna interpretacja wkładu Zöcklera w rozwój edukacji chrześcijańskiej, określenie podstawowych zasad jego koncepcji pedagogicznej oraz analiza działalności ewangelickich instytucji oświatowych w Stanisławowie (obecnie Iwano-Frankiwsk). W badaniach zastosowano metody jakościowe i ilościowe: historyczno-pedagogiczną, biograficzną, porównawczo-historyczną, hermeneutyczną analizę tekstów oraz elementy statystycznego opracowania materiałów archiwalnych. W wyniku badań ustalono, że koncepcja pedagogiczna Zöcklera opierała się na jedności wiary, rozumu i obowiązku moralnego, a także na zasadzie wychowania poprzez pracę i służbę bliźniemu. Stworzony przez niego model edukacyjny łączył wartości humanistyczne i duchowo-etyczne, sprzyjając kształtowaniu integralnej osobowości zdolnej do samodyscypliny, odpowiedzialności i aktywności obywatelskiej. Wykazano, że Ewangelickie Gimnazjum w Stanisławowie pełniło funkcje nie tylko szkoły, lecz także ośrodka kulturalno-oświatowego, integrującego wpływy międzywyznaniowe i międzyetniczne. W konkluzji podkreślono, że dziedzictwo pedagogiczne Teodora Zöcklera stanowi istotny element rozwoju chrześcijańskiego humanizmu w edukacji galicyjskiej i zachowuje aktualność w kontekście współczesnych poszukiwań duchowo-wartościowych orientacji w polskiej i ukraińskiej edukacji.