ANALIZA PORÓWNAWCZA RÓŻNYCH ETAPÓW ADAPTACJI PSYCHOLOGICZNEJ UKRAIŃCÓW ZA GRANICĄ W CZASIE WOJNY
DOI:
https://doi.org/10.28925/2226-3012.2023.12.5Słowa kluczowe:
adaptacja psychologiczna, cechy psychologiczne, etapy adaptacji, stan psychiczny, «szok kulturowy».Abstrakt
W proponowanym artykule zwrócono uwagę na wyniki badań psychologicznych cech adaptacji Ukraińców za granicą (na przykładzie Canterbury Christ Church University, Wielka Brytania, wśród studentów kursów języka angielskiego). Adaptacja psychologiczna uznawana jest za przesłankę adaptacji społeczno-kulturowej i dlatego stanowi aktualny kierunek badań naukowych w kontekście trudności i kryzysów, z jakimi borykają się Ukraińcy w związku z przymusową migracją za granicę. Na podstawie wyników badań empirycznych ujawniono główne stany psychiczne Ukraińców determinowane nowym miejscem zamieszkania. W kontekście badań stanów psychicznych szczególne zainteresowanie budzi badanie emocjonalnego stosunku do faktu przeprowadzki i nowych warunków życia. Analizie poddano także przejawy «szoku kulturowego» oraz spektrum stanów (od euforii po stany niepokoju), które – jak wynika z doświadczeń praktykujących psychologów i psychoterapeutów – najczęściej objawiały się u Ukraińców, którzy zmuszeni byli do opuszczenia kraju w okresie pełnego inwazja na pełną skalę. Do analizy cech psychologicznych osób badanych wykorzystano koncepcję krzywej U K. Oberga, według której osoba w nowym środowisku społeczno-kulturowym przechodzi przez różne etapy. Dokonano porównania cech psychologicznych osób znajdujących się na różnych etapach adaptacji, według którego stwierdzono kilka zależności, a w szczególności: na możliwości adaptacyjne jednostki wpływa wiek; w pierwszych etapach adaptacji potrzeba wsparcia ze strony rodziny i bliskich jest większa niż w końcowych etapach; niepokój jest najbardziej wyraźny na drugim (kryzys) i czwartym (kiedy pojawiają się nowe wyzwania) etapach adaptacji.
Bibliografia
Blynova, O. (2016). Socialno-psihologichna adaptaciya vimushenih migrantiv: pidhodi i problemi vivchennya fenomena akulturaciyi [Socio-psychological adaptation of forced migrants: approaches and problems of studying the phenomenon of acculturation]. Scientific Bulletin of Kherson State University. Series «Psychological Sciences», 3 (1), 111–117. https://pj.journal.kspu.edu/index.php/pj/article/view/676
Borovynska, I. (2019). Gotovnist vnutrishno peremishenih osib do ovolodinnya socialno-psihologichnimi strategiyami zhittyevoyi uspishnosti [Readiness of internally displaced persons to master socio-psychological strategies for success in life]. Mizhnarodna naukovo-praktichna konferenciya «Prioritetni napryami virishennya aktualnih problem vihovannya i osviti», m. Harkiv, 26–27 lipnya 2019 r. https://ispp.org.ua/wp-content/uploads/2022/06/br20190826.pdf
Hromova, H. (2021). Tolerantnist do neviznachenosti ta stavlennya do chasu yak mediatori posttravmatichnogo vidnovlennya osobistosti [Tolerance for uncertainty and attitude to time as mediators of posttraumatic personality recovery]. Dimensions of personal transformations: materials of the IV Ukrainian Scientific and Practical Seminar (pp. 30–34).
Kasianova, M. (2016). Kilkisni harakteristiki ukrayinskih migrantiv do krayin Shidnoyi Yevropi [Quantitative characteristics of Ukrainian migrants to Eastern European countries]. Hileia: scientific bulletin, 105, 369–374. http://www.irbis-nbuv.gov.ua/cgi-bin/irbis_nbuv/cgiirbis_64.exe?I21DBN=LINK&P21DBN=UJRN&Z21ID=&S21REF=10&S21CNR=20
Kuzikova, S. (2018). Tolerantnist do neviznachenosti: teoretiko-empirichni rozvidki [Tolerance to uncertainty: theoretical-empirical exploration]. Scientific Bulletin of Kherson State University. Series «Psychological Sciences», 1 (3), 67–72. https://pj.journal.kspu.edu/index.php/pj/article/view/326
Maksimenko, Y., Morozova-Yohannessen, O. (2022). Psihologichni osoblivosti osobistisnih zmin pereselenciv v umovah inshoyi krayini (na prikladi Norvegiyi). [Psychological features of migrants personal changes in another country (on the example of Norway)]. The Bulletin of National Defence University of Ukraine, 69 (5), 90–97. https://doi.org/10.33099/2617-6858-2022-69-5-90-97
Berry, F. (1977). Immigration, acculturation and adaptation. Applied Psychology: An International Review, 46, 1–30. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1997.tb01087.x
Cochrane, R., Stopes-Roe, M. (1977). Psychological and social adjustment of Asian immigrants to Britain: A community survey. Social Psychiatry, 12, 195–207. https://doi.org/10.1007/BF00578139
Gebru, M. and Yuksel-Kaptanoglu, I. (2020). Adaptation Challenges for International Students in Turkey. Open Journal of Social Sciences, 8, 262–278. https://doi.org/10.4236/jss.2020.89021
Jones, S., Kogut, N. (2023). Ukraine war: a year on, here’s what life has been like for refugees in the UK. The Conversation. https://theconversation.com/ukraine-war-a-year-on-heres-what-life-has-been-like-for-refugees-in-the-uk-199923
Oberg, K. (1960). Cultural Shock: Adjustment to New Cultural Environments. Practical Anthropology, 7, 177–182. https://doi.org/10.1177/009182966000700405
Operational Data Portal. Ukraine Refugee Situation. URL: https://data.unhcr.org/en/situations/ukraine
Soundy, A., Rosenbaum, S., Elder, T., Kyte, D., Stubbs, B., Hemmings, L., Roskell, C., Collett, J. and Dawes, H. (2016). The Hope and Adaptation Scale (HAS): Establishing Face and Content Validity. Open Journal of Therapy and Rehabilitation, 4, 76–86. http://dx.doi.org/10.4236/ojtr.2016.42007
Ward, C. and Kennedy, A. (1999). The Measurement of Sociocultural Adaptation. International Journal of Intercultural Relations, 23, 659–677. https://doi.org/10.1016/S0147-1767(99)00014-0
Zhong, R., Wang, D., Cao, Y. and Liu, X. A. (2020). Study on Interpersonal Relationship and Psychological Adaptation among the Influencing Factors of International Students’ Cross-Cultural Adaptation. Psychology, 11, 1757–1768. https://doi.org/10.4236/psych.2020.1111111
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Майя Галицька, Ольга Кузьменко
Praca jest udostępniana na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial 3.0 Unported License.
Тип ліцензії: Creative Commons Attribution Non-Commercial
Автор дозволяє:
- поширювати — копіювати, передавати свій твір,
- змінювати — переробляти, розвивати твір.
Умови такі:
- автор не дозволяє використовувати свій чи змінений твір з комерційною метою (Noncommercial),
- слід зберігати посилання на попередніх авторів у визначеній ними формі (Attribution). Ви повинні надати посилання на ліцензію та вказати, чи були внесені зміни. Ви можете це робити будь-яким розумним способом, але це не означає, що ліцензіат схвалює вас або ваше використання.
Автори залишають за собою право на авторство своєї роботи та передають журналу право першої публікації цієї роботи на умовах ліцензії Creative Commons Attribution License, котра дозволяє іншим особам вільно розповсюджувати опубліковану роботу з обов'язковим посиланням на авторів оригінальної роботи та першу публікацію роботи у цьому журналі.
Автори мають право укладати самостійні додаткові угоди щодо неексклюзивного розповсюдження роботи у тому вигляді, в якому вона була опублікована цим журналом (наприклад, розміщувати роботу в електронному сховищі установи або публікувати у складі монографії), за умови збереження посилання на першу публікацію роботи у цьому журналі.
