IDEA WOLNOŚCI W EDUKACJI: MYŚLENIE, NAUCZANIE, WYBÓR WARTOŚCIOWY

Abstrakt

W artykule poddano badaniu problem wolności i autonomii osobowości w warunkach nauczania i wychowania. W kontekście wolności rozwiązuje się problem kształcenia i rozwoju człowieka, który będzie autorem swojego życia. Wolność przejawia się nie tylko w aktach wyboru, ale we wszystkich działaniach, włączając myślenie. Wolność myśli przewiduje odpowiedzialność osobowości za to, co one myślą. Proces ten wymaga kontroli odbywającej się poprzez refleksję krytyczną nad myśleniem. Ona z kolei powoduje wolność intelektualną, która jawi się jako ważna część wpływu na wyobraźnię i przekonania osobowości. Autor analizuje problem normatywności, rozpatrywanego jako ważny dla działalności refleksyjnej oraz kształtowania się tożsamości. Wolność znajduje swój najpełniejszy wyraz tam, gdzie człowiek myśli i działa w harmonii z koniecznością racjonalną orientującą się na wartości pozytywne. Wymaga to uwolnienie myśli twórczej, której działalność nie pozbawia od uwarunkowań ustalonych przez normy i przepisy. Rozumnym jest ten człowiek, który wie, jak myśleć i działać w różnych sytuacjach życia społecznego i w trakcie dokonywania wyboru. Uczenie się autonomii przewiduje racjonalną organizację systemu edukacji. Zobowiązuje się on do zapewnienia osobom zasobów dla dokonywania wolnego wyboru ze względu na świadomą konieczność i określenie perspektyw dalszego życia, zasad oraz idei rozwoju społecznego.